Alice Harikalar Diyarında Sendromu: Zaman, Mekan ve Beden Algısında Bozulma

Psikolog Bilgesu Erdoğan
Yayınlanma Tarihi 28/07/2025 Güncellenme Tarihi 30/07/2025
Alice Harikalar Diyarında Sendromu: Zaman, Mekan ve Beden Algısında Bozulma

Daha iyi hissetmeye bugün başlayın

Hiwell altyapısıyla 1 milyonu aşkın kullanıcı psikolojik destek yolculuğuna güvenli bir adım attı! Siz de size en uygun uzman ile şimdi ücretsiz ön görüşme yaparak tanışın.

Başlayın
İÇİNDEKİLER

Alice Harikalar Diyarında Sendromu Nedir?

İnsan beyni epey büyüleyici ve bir o kadar da gizemli bir yapıya sahiptir. Keşfedilmeyi bekleyen devasa bir okyanus gibi... Günlük hayatta pek farkında olunmasa da beyin, ufacık bir işlemde bile birçok farklı mekanizmayı bir arada çalıştırmaktadır. Yine de her mekanizma gibi burada da bazı sıkıntılar çıkmaktadır. Kimi zaman bazı nörolojik bozukluklar bu sistemi dramatik şekilde değiştirebilir. Bu sendromlardan biri de Alice Harikalar Diyarında Sendromu (AIWS) olarak bilinir.

Alice Harikalar Diyarında Sendromu (Alice in Wonderland Syndrome, AIWS) bireyin zaman, mekan ve beden algısında bozulmalar yaşamasına neden olan nadir bir nörolojik sendromdur. İlk olarak 1955 yılında John Todd tarafından tanımlanan bu sendrom adını Lewis Carroll’un “Alice Harikalar Diyarında” eserinden alır. Yazarın yaşadığı belirtiler Alice Harikalar Diyarında Sendromundaki semptomlar ile büyük benzerlikler taşır1.

Alice Harikalar Diyarında adlı ünlü 19. yüzyıl romanında Alice'in bedeni sürekli olarak değişir; çevresindeki dünya bazen çok küçük, bazen ise devasa hale gelir. Alice Harikalar Diyarında Sendromu (AIWS) olarak bilinen nöropsikiyatrik bir rahatsızlık, bireylere benzer deneyimler yaşatabilir. AIWS sendromunda kişiler çevrelerindeki nesneleri olduğundan daha büyük (makropsi) veya küçük (mikropsi) görebilir, zamanın çok yavaş ya da hızlı aktığını hissedebilir ve vücut algılarında değişiklikler yaşayabilirler2. Yapılan araştırmalarda AIWS’nin beynin parietal ve temporal loblarında geçici anormalliklerle ilişkili olduğu ve özellikle migrenle bağlantısının güçlü olduğu tespit edilmiştir3. Bu anlamda AIWS’nin en yaygın nedenleri arasında migren, epilepsi, Epstein-Barr virüsü enfeksiyonları ve beyin tümörleri yer almaktadır4.

görme bozuklukları alice sendromu hiwell görseli

Alice Harikalar Diyarında Sendromu’nun Günlük Yaşam Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Alice Harikalar Diyarında Sendromuna sahip bireyler çevrelerini, vücutlarını ve zaman algılarını diğer insanlardan farklı bir şekilde deneyimlerler. Etraflarındaki nesneler aniden büyüyebilir veya küçülebilir. İnsanlar olduklarından daha uzak veya daha yakın görünebilir. Ayrıca bedenleriyle ilgili tuhaf bir yabancılaşma hissi yaşayabilirler. Örneğin bir kişi elinin devasa olduğunu düşünebilir veya bir odada yürürken zeminin aşağı doğru eğildiğini hissedebilir.

Bu sendromun en dikkat çekici yanlarından biri ise genellikle çocukluk döneminde daha sık görülmesidir. Araştırmalar AIWS’nin (Alice Harikalar Diyarında Sendromu) özellikle 5-10 yaş arasındaki çocuklarda daha yaygın olduğunu ve genellikle ergenlik dönemine kadar kendiliğinden kaybolduğunu göstermektedir5. Bununla birlikte bazı vakalarda yetişkinlikte de devam edebileceği ve günlük yaşamı önemli ölçüde zorlaştırabileceği bildirilmiştir6.

Bu sendrom bireyin yaşamını da birçok açıdan zorlaştırabilir. Örneğin gece yatmadan önce odasının duvarlarının kendisine doğru geldiğini hisseden bir çocuk korkuya kapılıp uyku problemi yaşayabilir. Yetişkinlerde ise zaman algısının bozulması nedeniyle toplantı saatlerini yanlış tahmin etmek veya bir yolda yürürken mesafeleri hatalı değerlendirmek gibi sorunlar yaşanabilir.

Sendromun etkileri tahmin edileceği üzere bireyin günlük aktivitelerine de doğrudan yansıyabilir. Sıradan bir görev olan bir fincan kahve almak bile AIWS (Alice Harikalar Diyarında Sendromu) yaşayan biri için karmaşık bir deneyime dönüşebilir. Masanın üzerindeki kahve fincanı bir anda gözünün önünde küçülebilir veya elini uzattığında bardağın aslında düşündüğünden çok daha uzakta olduğu fark edilebilir. Bunlar kişinin kendini gerçek dünyadan kopmuş hissetmesine neden olabilir.

Zaman algısındaki değişimler de oldukça dikkat çekicidir. Kişi birkaç dakika süren bir konuşmanın saatler sürdüğünü hissedebilir. Ayrıca bunun tam tersi uzun bir süre boyunca bir görev üzerinde çalıştığını sanarken gerçekte yalnızca birkaç dakika geçmiş olabilir. Bu durum özellikle çalışma hayatında zaman yönetimini zorlaştırabilir ve bireyin verimliliğini ciddi şekilde etkileyebilir.

Beyinde Algı Bozuklukları

Görme, işitme, dokunma, tat ve koku alma duyularımız beyne sürekli olarak bilgi iletir. Beyin ise bu duyusal bilgileri işleyerek deneyimler yaratır. Bu sürece “algı” denir. Beyindeki nöronların işleyişinde bir bozukluk olduğunda ise algılar çarpıtılabilir ve birey olağan dışı deneyimler yaşayabilir.

AIWS’de (Alice Harikalar Diyarında Sendromu) bu tür algısal bozulmalar yaygındır. Özellikle görsel algı bozulmaları, hastaların dünyayı farklı boyut ve uzaklıklarda algılamasına neden olur:

  • Mikropsi: Çevredeki nesnelerin normalden daha küçük algılanması.
  • Makropsi: Nesnelerin olduğundan çok daha büyük görünmesi.
  • Teleopsi: Nesnelerin gerçekte olduğundan daha uzak algılanması.
  • Pelopsi: Nesnelerin olması gerekenden daha yakın hissedilmesi.

Benzer şekilde kişiler kendi vücutlarını da farklı algılayabilir. Örneğin ellerinin, ayaklarının ya da tüm bedenlerinin normalden çok daha büyük veya küçük olduğunu hissedebilirler.

Bu algısal çarpıtmalar sadece görsel duyuyla sınırlı değildir. İşitsel algı da bozulabilir; çevredeki sesler çok yüksek ve yakında ya da çok uzak ve kısık duyulabilir. Ayrıca yukarıda bahsedildiği gibi zaman algısında bozulmalar da görülebilir; zamanın çok yavaş geçtiğini hissedebilirler.

Sanrı mı, Halüsinasyon mu?

AIWS (Alice Harikalar Diyarında Sendromu) semptomları halüsinasyonlarla karıştırılmamalıdır. Halüsinasyonlar gerçekte var olmayan nesneleri, sesleri veya duyusal verileri algılamak olarak tanımlanır. Alice Harikalar Diyarında Sendromu’nda kişi var olan nesneleri algılar fakat beynin işleyişindeki bozukluk nedeniyle yanlış yorumlar. Bu nedenle AIWS’de yaşananlar halüsinasyon değil, illüzyon olarak adlandırılır.

Alice Harikalar Diyarında Sendromunun Nedenleri

Alice Harikalar Diyarında Sendromu (AIWS) nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte birçok nörolojik ve enfeksiyöz durumla ilişkilendirilmiştir6. AIWS’nin en yaygın nedenleri arasında migren, epilepsi, baş travmaları, viral enfeksiyonlar ve beyin tümörleri yer almaktadır.

1. Migren ve AIWS İlişkisi

AIWS’nin en yaygın nedeni migren olarak kabul edilir. Araştırmalar, tanı alan hastaların önemli bir kısmının migren geçmişine sahip olduğunu göstermektedir7. Migrenle ilişkili aura adı verilen duyusal değişimler AIWS’ye benzer algı bozukluklarına yol açabilir. Bu auralar ışık çakmaları, zikzak desenler veya boyut algısında değişim şeklinde olabilir.

Alice Harikalar Diyarında’nın yazarı Lewis Carroll’un da migren hastası olduğu ve eserdeki boyut değişikliklerini bu deneyimlerden esinlenerek yazdığı düşünülmektedir.

2. Epilepsi ve AIWS İlişkisi

Epilepsi hastalarında nöbet öncesi veya sonrası geçici algı bozuklukları meydana gelebilir. AIWS belirtileri özellikle temporal lob epilepsisi ile ilişkilidir8. Temporal lobun görsel ve mekânsal algıdaki rolü nedeniyle bu bölgede yaşanan epileptik aktivite boyut ve mesafe algısında sapmalara yol açabilir9.

3. Baş Travmaları

Baş travmaları, beynin görsel algı ve duyusal işleme merkezlerinde değişikliklere yol açabilir. AIWS belirtilerinin bazı bireylerde kafa travması sonrası başladığı bildirilmiştir10.

  • Travma sonrası bireyler nesneleri olduğundan büyük ya da küçük algılayabilir.
  • Bu etkiler birkaç gün ya da hafta sürebilir ve bazı durumlarda kalıcı olabilir.

4. Epstein-Barr Virüsü Enfeksiyonları

AIWS’nin diğer bir nedeni de Epstein-Barr virüsü (EBV) enfeksiyonlarıdır. Özellikle çocuklarda görülen AIWS vakalarında EBV kaynaklı mononükleozun eşlik ettiği tespit edilmiştir11.

  • Enfeksiyonlar sinir sistemine zarar vererek geçici algı bozukluklarına neden olabilir.
  • EBV’ye bağlı AIWS vakaları genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelir.

5. Beyin Tümörleri

Parietal ve temporal loblarda yer alan beyin tümörleri, AIWS’ye neden olabilir. Bu bölgelerdeki tümörler görsel algıyı bozan etkiler gösterebilir.

  • Beyin tümörlerinin neden olduğu baskı, geçici veya kalıcı algı bozukluklarına yol açabilir.
  • Tümörler görsel ve mekansal illüzyonların ortaya çıkmasına neden olabilir.
online terapi danışan terapist hiwell görseli

Alice Harikalar Diyarında Sendromu Nasıl Geçer?

AIWS tedavisinde ilk adım, bir nöroloji uzmanına danışmak ve altta yatan nedeni tespit etmektir. EEG, MRI veya CT gibi görüntüleme teknikleri teşhise yardımcı olabilir. AIWS semptomları kişiden kişiye farklılık gösterebileceği için bireyselleştirilmiş bir tedavi yaklaşımı gerekir.

AIWS doğrudan psikiyatrik bir bozukluk olmasa da gerçeklik algısındaki değişimler stres ve kaygı yaratabilir. Bu yüzden psikolojik destek de oldukça önemlidir. Özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bireyin algılarını anlamlandırmasına ve stresle başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Eğer AIWS migrenle bağlantılıysa, migren tedavisine yönelik ilaçlar fayda sağlayabilir. Ayrıca yaşam tarzında yapılan değişiklikler semptomları azaltabilir:

  • Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi gevşeme teknikleri önerilir12.
  • Düzenli uyku alışkanlığı edinilmesi önemlidir; uykusuzluk semptomları artırabilir.
  • Parlak ışık, yüksek ses gibi tetikleyicilerden kaçınmak özellikle migren kaynaklı vakalarda faydalıdır.

AIWS nadir görülen bir sendromdur. Bu nedenle hastalar ve aileleri kendilerini yalnız hissedebilir. Çevrimiçi destek grupları, bilgi alışverişi ve duygusal destek açısından yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, AIWS yönetilebilir bir nörolojik durumdur. Doğru teşhis, kişiye özel tedavi planı, psikolojik destek ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla semptomlar hafifletilebilir. Eğer siz veya bir yakınınız AIWS belirtileri yaşıyorsa, uzman bir destek almak en sağlıklı yol olacaktır.

Kapatırken

Kısaca özetlemek gerekirse, AIWS masalsı bir isme sahip olsa da gerçekliği etkileyen ciddi bir nörolojik bozukluktur. Beynin duyusal bilgiyi işleme biçimi hâlâ tam olarak anlaşılamamıştır. AIWS de bu bilinmezliğin bir parçasıdır. Bu nedenle tedavi bireysel olmalı ve yaşam tarzı değişiklikleriyle desteklenmelidir.

AIWS ile başa çıkmak için öneriler:

  • Düzenli ve yeterli uyku alın.
  • Stresi azaltacak gevşeme tekniklerini (yoga, nefes egzersizleri) uygulayın.
  • Kafein, alkol ve uyarıcı maddelerden kaçının.
  • Uzun süre aç veya susuz kalmamaya özen gösterin.
  • Tetikleyici faktörleri (stres, ışık, ses, yorgunluk) belirleyin ve not alın.

AIWS geçici bir deneyim ya da kronik bir durum olabilir. Algıdaki bu değişimler iş yaşamından sosyal ilişkilere kadar birçok alanı etkileyebilir. Ancak dengeli bir yaşam tarzı ve profesyonel destekle semptomların yönetilmesi mümkündür.

Unutmamak gerekir ki, gerçeklik sadece dış dünyadan gelen verilerle değil, beynin bu verileri nasıl işlediğiyle de şekillenir. Bu dalgalanmalar karşısında dengeyi kurmak, sağlıklı bir yaşam için anahtardır.

Kaynakça

    1. Todd, J. (1955). The syndrome of Alice in Wonderland. Canadian Medical Association Journal, 73(9), 701–704.
    2. Blom, J. D. (2016). Alice in Wonderland syndrome: A systematic review. Neurology: Clinical Practice, 6(3), 259–270. https://doi.org/10.1212/CPJ.0000000000000258
    3. Liu, A. M., Liu, J. G., & Liu, G. W. (2014). Alice in Wonderland syndrome: A clinical and EEG study. Clinical EEG and Neuroscience, 45(1), 61–67. https://doi.org/10.1177/1550059413489662
    4. Kuo, Y. T., Chiu, N. C., Shen, E. Y., Ho, C. S., & Wu, M. C. (1998). Cerebral perfusion in children with Alice in Wonderland syndrome. Pediatric Neurology, 19(2), 105–108. https://doi.org/10.1016/S0887-8994(98)00042-2
    5. Mastria, G., Fattouch, J., & Gagliano, A. (2020). Alice in Wonderland syndrome in children: Clinical features and treatment outcomes. Child Neuropsychology, 26(5), 649–662. https://doi.org/10.1080/09297049.2020.1715944
    6. Lanska, J. R., & Lanska, D. J. (2013). Alice in Wonderland syndrome: A historical and medical review. Pediatric Neurology, 49(2), 93–98. https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2013.02.006
    7. Podoll, K., & Robinson, D. (1999). Lewis Carroll's migraine experiences: A source of inspiration for Alice's adventures in Wonderland? The Lancet, 353(9160), 1366. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(98)09150-3
    8. Shahar, E., & Bistritzer, T. (2000). Alice in Wonderland syndrome as an epileptic aura. Pediatric Neurology, 23(1), 75–76.
    9. Liu, Y., & Zhang, Z. (2003). Temporal lobe epilepsy presenting with Alice in Wonderland syndrome: A case report. Epilepsia, 44(5), 720–722.
    10. O'Toole, A. W., & Modestino, E. J. (2005). Head trauma-induced Alice in Wonderland syndrome. Brain Injury, 19(12), 1115–1120.
    11. Cinbis, M., & Aysun, S. (1992). Alice in Wonderland syndrome as presenting symptom of Epstein-Barr virus infection. British Journal of Ophthalmology, 76(5), 316.
    12. Kim, H. Y., & Park, J. W. (2022). Mindfulness-based interventions in the management of neurological symptoms: A review. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 138, 104688. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2022.104688
*Sitemizde bulunan yazılar tıbbi tavsiye içermez ve yalnızca farkındalık yaratmak amaçlıdır. Yazılardan yola çıkarak bir hastalık tanısı konulamaz. Hastalık tanısını yalnızca psikiyatri hekimleri koyabilir.
Nörobilim
left arrow   Hikayelerle Bir Yolculuk: Masal Terapisi ile Ruhunuzu İyileştirin
Erikson Gelişim Evreleri ile Psikolojik Yolculuğumuzu Anlamak  right arrow

Daha iyi hissetmeye bugün başlayın

Hiwell altyapısıyla 1 milyonu aşkın kullanıcı psikolojik destek yolculuğuna güvenli bir adım attı! Siz de size en uygun uzman ile şimdi ücretsiz ön görüşme yaparak tanışın.

Başlayın