Yaygın Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Yaygın Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu Nedir?

Yaygın Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu; kişinin sağlık, finansal durum, aile ve iş hayatı gibi birçok farklı alanda sürekli ve gündelik hayatı etkileyecek seviyede endişelendiği ve kaygı duyduğu psikiyatrik bir hastalıktır¹.

Kaygı hastalığı yaşayan kişiler çoğu zaman kaygılı hisseder ve en son ne zaman rahatladıklarını hatırlamakta zorlanabilirler. Eğer siz de aşağıdaki sorulara evet yanıtı veriyorsanız aşırı kaygılı olmanız muhtemel:

• Geceleri düşünmekten uyuyamadığınız olur mu?
• Siz de ortada gözle görünür bir sebep olmamasına rağmen kendinizi sürekli kaygılanırken bulur musunuz?
• Arkadaşlarınızın, partnerinizin, ebeveynlerinizin veya başka insanların hayatları hakkında da endişe duyar mısınız?
• Sürekli bacaklarını/ayaklarını sallamak, tırnaklarını yemek gibi bir türlü rahatlayamadığınız için sergilediğiniz davranışlar var mı?

Anksiyetik ya da kaygılı hissetmek normaldir ve belli zamanlarda bu kaygı hayatın farklı alanlarında artabilir ancak Yaygın Kaygı Bozukluğunda geçmeyen bir şekilde farklı konular üzerine sürekli endişelenme hali söz konusudur.

Yaygın Anksiyete (Kaygı) Bozukluğunun Belirtileri

Her birey semptomları farklı şekilde deneyimleyebilir ancak anskiyetenin en yaygın semptomlar arasında şunlar yer alır:²

• Gerçekte yaşanan olaylarla orantısız bir şekilde sürekli endişeli olma hali
• Olası en kötü senaryoların tamamı için planlar ve çözümler düşünmek
• Herhangi bir tehdit unsuru içermeyen durumları veya olayları tehdit edici olarak yorumlamak
• Belirsizliğe tahammülün çok az olması ve belirsizlikle baş etmekte zorlanmak
• Kararsızlık ve yanlış karar verme korkusu
• Bir türlü rahatlayamama, huzursuz hissetme, gerginlik
• Uykuya dalmakta ve uyumakta sorun yaşama
• Konsantrasyon güçlüğü ve hiçbir şeye odaklanamama hissi
• Fiziksel belirtiler

Anksiyetenin Fiziksel Belirtileri

Anksiyetenin neden olduğu fiziksel belirtiler arasında aşağıdakiler öne çıkmaktadır:

• Bitkinlik
• Gerginlik/huzursuzluk
• Terleme
• Kas ağrıları
• Titreme
• Baş ağrısı
• Nefes alıp vermekte güçlük
• Mide bulantısı ve sindirim sorunları

Tüm bu psikolojik ve fiziksel belirtileri deneyimleyen anksiyetik bir kişinin doğal olarak aklına gelen en önemli sorulardan biri de yaygın anksiyete bozukluğunun tedavi edilmezse ne olacağı. Gelin birlikte keşfedelim.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Zaman zaman kaygılı hissetmek normal olsa da Yaygın Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu tedavi edilmezse semptomlarınız günlük hayatı etkileyecek noktaya gelebilir ve stres seviyenizi artırabilir¹. Kaygı seviyesinin düşük olduğu durumlarda kişi gündelik hayatını olağan bir şekilde sürdürebilse de kaygının orta ve yüksek ölçüde olduğu durumlarda desteğe başvurmamanın birçok olumsuz etkisi görülebilir.

1. Gündelik Eylemlerin Daha Zor Hale Gelmesi

Yaygın Anksiyete Bozukluğu olan kişiler endişelerini kontrol etmekte güçlük çeker. Kaygılarının durumun kendisine ve gerçekte olabileceklere kıyasla çok yoğun olduğunu bilse de kaygı döngüsünden nasıl çıkacağını bilemez. Bazen sadece bir günü tamamlayacak olma düşüncesi bile kişinin kaygı seviyesini artırabilir³.

Örneğin, kaygı seviyesi normal düzeyde olan kişiler “markete gitmek” gibi sıradan bir eylemi kolaylıkla gerçekleştirebilir. Ancak söz konusu Yaygın Kaygı Bozukluğu olduğunda bu günlük eyleme birçok endişe eşlik edebilir. Yoğun kaygı, daha evden çıkmadan bile kişinin düşüncelerle boğuşmasına sebep olabilir.

2. Belirsizliğe Tahammülün Azalması ve Uyum Sağlama Güçlüğü

Belirsizlik durumu Yaygın Anksiyete Bozukluğu olan kişilerin endişe seviyesini artırabilir ancak değişim ve belirsizlik kaçınılmazdır. Belirsizliğin en sık görüldüğü yerlerden biri de iş hayatıdır ve bu durum Yaygın Kaygı Bozukluğu yaşayan kişilerin iş yerindeki değişiklere ve gelişmelere uyum sağlamalarını zorlaştırabilir.

Örneğin, şirketin büyük bir değişiklikten geçiyor olması Yaygın Anksiyete Bozukluğu olan kişinin zihninde, bunu gösteren herhangi bir işaret olmasa bile, “Kovulacak mıyım?” endişeleri doğmasına sebep olabilir. Kişinin yeni koşullara uyum sağlaması çalışma arkadaşlarına kıyasla daha uzun sürebilir ve performansı bu durumdan olumsuz etkilenebilir.

3. Gelişimin Kısıtlanması

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun en kritik göstergelerinden biri kişinin başına gelen olayların hep en kötü şekilde sonuçlanacağını düşünmesidir. Kaygı seviyesi yüksek olan biri, en kötü senaryoyu düşünmesi sebebiyle harekete geçmekte güçlük çekebilir.

Bu kişiler, seyahate çıkmak veya iş değiştirmek gibi kendilerine göre risk seviyesi fazla olan eylemlerden mümkün olduğunca kaçınırlar³. Kaçınma davranışları ile kaygının kontrol altına alındığı yanılgısı oluşabilir ancak kaçınma kaygıyı yönetmek demek değildir.

Kaçınma davranışları kişinin kendisini geliştirebileceği ortamlara girmesine, potansiyelini keşfetmesine engel olur. Kişinin kendisi için oluşturduğu güvenli alan gün geçtikçe daralabilir. Ne de olsa başarısız olacağım. düşüncesi ve en kötü sonu beklemek kişinin daha başlamadan birçok tecrübeden vazgeçmesine neden olabilir.

4. Fiziksel Zararlar

Sürekli ve aşırı kaygı, stres hormonlarımızın sürekli olarak salgılanmasına sebep olarak kalp ve damar rahatsızlıkları ve stres kaynaklı ülser gibi sorunlara da yol açabilir.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nasıl Yenilir?

Kaygının yoğun ve geçmeyen etkilerini görmek akıllara “Yaygın Anksiyete Bozukluğu tamamen geçer mi? Yaygın Anksiyete Bozukluğu düzelir mi?” sorularını getirebilir. Anksiyetenin seviyesine göre bireysel olarak yapabilecekleriniz bulunsa da kaygı seviyesi gündelik hayatı etkileyen bir noktaya geldiyse profesyonel desteğe başvurmalısınız.

Yaygın Kaygı Bozukluğu tanısının yalnızca psikiyatri hekimleri tarafından konulabileceği gibi ilaç tedavisi süreci de ancak hekimlerce planlanabilir. Ancak anksiyete ve ilgili diğer sorunlarda kişinin yaşam kalitesinin arttırılması ve destek alabilmesi için hekimlerce psikolojik destek önerilebilir. Bu durumlarda başvurulabilecek terapi yöntemleri şunlardır:

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) yaygın kaygı sorunu olan kişilerde düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeyi hedefler⁴. Seanslar sırasında terapistin yönlendirmesi ile sizde kaygı uyandıran düşüncelerin farkına nasıl varacağınızı ve bu düşünceleri nasıl yöneteceğinizi öğrenirsiniz.

Bunun yanı sıra terapistiniz kaygı uyandıran düşünceleriniz yoğunlaştığında kendinizi nasıl sakinleştireceğiniz konusunda da sizi yönlendirebilir. Hiwell online terapi uygulamasında kaygınız üzerine birlikte çalışabileceğiniz, BDT uygulayan birçok terapist bulunmaktadır. Uygulamayı indirebilir ve uzman bir psikolog eşliğinde kaygınızı nasıl yöneteceğinizi öğrenebilirsiniz.

Kabul ve Kararlılık Terapisi

Kabul ve Kararlılık Terapisinde yaygın kaygı ile çalışırken bilinçli farkındalık (mindfulness) ve hedef koyma teknikleri geliştirilir⁵. Bu sayede kişinin olumsuz duyguları ile daha iyi baş etmesini sağlayarak huzursuzluk ve kaygı seviyesinin düşürülmesi hedeflenir.

BDT’ye göre daha yeni bir yaklaşım olduğu için Kabul ve Kararlılık Terapisinin yaygın kaygı üzerindeki etkisini gösteren çok sayıda araştırma bulunmamaktadır. Ancak herkes için etkili olacak terapi yaklaşımı farklılık gösterebilir. Bu sebeple kendinizi rahat hissettiğiniz ve size faydalı olduğuna inandığınız yaklaşımı bulmak için farklı ekolleri deneyebilirsiniz.

Bireysel Olarak Yapılabilecekler

Sağlıklı bir yaşam sürmenizi sağlayacak alışkanlıklar edinerek kaygıyı daha iyi yönetebilirsiniz. Tek başına bu alışkanlıkları edinmek terapinin yerini tutmayabilir ancak profesyonel destek ile sağlıklı alışkanlıkları bir araya getirdiğinizde iyi oluş halinizi büyük oranda artırabilirsiniz⁵.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu ve kaygıyla ile daha iyi baş edebilmek için anksiyetenin belirtileri ve nedenleri hakkında daha fazla yazı okuyabilirsiniz. Nelerin kaygıya iyi gelip gelmediğini, güncel yaklaşımları ve tedavi yollarını öğrenmek sizin için faydalı olacaktır.

• Alkol ve kafein tüketimi, madde kullanımı kaygıyla baş etmenin sağlıksız yollarıdır ve uzun vadede size daha çok zarar verir; bu maddelerden uzak durun.
• Her dakikanızı değil ancak bir gününüzü planlamaya çalışın. İşlerinizi önceliklerine ve aciliyetlerine göre gruplandırın. Zaman yönetimi yapmak ve organize olmak kaygınızın yatışmasında etkili olabilir.
• Fiziksel olarak aktif olmaya, sizi zorlamayacak ölçüde egzersizi gündelik hayatınıza dahil etmeye çalışın. Besleyici yiyecekler tüketin ve dengeli beslenin.
• Yoga ve meditasyonu deneyin. Yoga ve meditasyon egzersizleri nefes kontrolünü, anda ve dengede kalmayı öğreterek sakinleşmenize yardımcı olur. Bu etkileri görebilmek için düzenli ve bellir bir süre egzersizlere devam etmelisiniz.
• Uyku öncesi düşünceleriniz çok yoğun geliyorsa kendinize bir uyku günlüğü edinin. Düşüncelerinizden uyuyamadığınızda zihninizdekileri bu deftere yazın. Bu sayede daha sakin bir şekilde uykuya geçiş yapabilirsiniz. Eğer Yaygın Kaygı Bozukluğu semptomları gösterdiğinizi düşünüyorsanız güvendiğiniz biriyle bu durumu paylaşabilirsiniz.
• Kaygı seviyeniz hayatınızın okul, iş, ilişkiler gibi önemli alanlarında, gündelik hayatta ciddi sorunlara yol açmaya başladıysa profesyonel destek almayı geciktirmeyin.

Kaygıyı yönetmek konusunda olduğu gibi bu sağlıklı alışkanlıkları hayatınıza adapte etmek konusunda da bir uzman desteğine ihtiyaç duyabilirsiniz. Hiwell’de kaygı bozuklukları üzerine çalışabileceğiniz 600’den fazla online uzman psikolog bulunmakta. Terapi desteğiyle yaşamınızın kontrolünü kaygının elinden alır ve hayatınıza siz yön vermeye başlarsınız.

Ne kadar kaygılı olduğunuzu öğrenmek için Anksiyete (Kaygı) Testimizi ücretsiz olarak çözebilirsiniz.